Burgerschap

In deze verantwoording is er beschreven hoe deze website gebruikt kan worden in de praktijk en hoe de kennis van studenten en/of leerlingen vergroot kan worden op gebied van burgerschap en wereldburgerschap. 

Dimensie vitaal:

Omdat deze website gericht is op het MBO wordt er veel aandacht besteed aan de schijf van vijf en de vraag wat gezond eten precies inhoudt. Dit behoort dus tot het onderdeel burgerschap-vitaal. Tijdens de opdrachten gaan de studenten reflecteren over hun eigen leefstijl. Kenmerken van gezonde eetpatronen worden in de poster herkenbaar. Zoals hieronder beschreven staat is het belangrijk dat de studenten op basis van de kennis uit de website en mijn les verantwoorde keuzes kunnen op gebied van voedsel en dit kunnen toepassen in hun leefstijl. 

‘’De dimensie vitaal burgerschap heeft betrekking op de bereidheid en het vermogen om te reflecteren op de eigen leefstijl en zorg te dragen voor de eigen vitaliteit als burger en werknemer’’.

‘’De deelnemer heeft kennis over en inzicht in de volgende onderwerpen die bij de dimensie vitaal burgerschap aan bod komen: de kenmerken van een gezonde leefwijze (…..).

‘’Om zorg te kunnen dragen voor de eigen gezondheid is het nodig dat de deelnemer zich bewust is van zijn eigen leefstijl, gezondheidsrisico’s van leefstijl en werk in kan schatten, op basis daarvan verantwoorde keuzes kan maken en activiteiten onderneemt die bijdragen aan een gezonde leefstijl. Het gaat naast bewegen en sport ook om aspecten als voeding, roken, alcohol, drugs en seksualiteit’’(Kennispunt MBO Burgerschap, vitaal-burgerschap).

Naast het leren over gezond eten wordt er ook geleerd waarom, ondanks dat we weten wat ongezond en gezond eten is, we toch nog ongezond eten. Veel mensen weten wel wat gezond is en kiezen toch vaak voor fastfood en frisdrank. Om dit te voorkomen zijn er extra vragen bedacht waardoor ze extra gaan reflecteren op hun voedselpatronen. Daarbij zoeken ze een verklaring op waarom de meeste mensen toch ongezond blijven eten. Als laatste stap maken ze een plan om te voorkomen dat dit hun ook overkomt. Op deze manier hoop ik dat ze de kennis wel kunnen toepassen en eventueel hun eetpatroon kunnen aanpassen.

Sociaal-maatschappelijke dimensie:

Het introductiethema gaat over waar ons eten vandaan komt. Dit is in de les toepasbaar door zelf kruiden/specerijen en voedsel mee te nemen waar de leerlingen en/of studenten aan mogen ruiken, voelen en eventueel ook proeven. Wanneer er meerdere zintuigen worden aangesproken slaat de leerling de kennis beter op. Na het ruiken, voelen en proeven is er gevraagd waar de leerlingen denken dat het eten vandaan komt en wat het precies is. Vervolgens is er een kleine toelichting gegeven.

Daarnaast is er voor gekozen, omdat dit een stukje bewustwording is van de culturen waar het eten vandaan komt. Dit past bij de sociaal-maatschappelijke dimensie van burgerschap. In een samenleving met allerlei verschillende culturen is het belangrijk dat er een bewustwording is betreft de mensen om je heen en hun cultuur. Dit stukje komt vooral naar voren bij de vraag hoe dit eten bij ons in Nederland terecht is gekomen.

‘’De sociaal-maatschappelijke dimensie heeft betrekking op de bereidheid en het vermogen om deel uit te maken van de gemeenschap en daar een actieve bijdrage aan te leveren’’.

‘’Het gaat hier om het adequaat functioneren in de eigen woon- en leefomgeving, in zorgsituaties en in de school; om de acceptatie van verschillen en culturele verscheidenheid’’.

‘’Om adequaat te kunnen functioneren in de sociale omgeving is het nodig dat de deelnemer de aspecten van breed geaccepteerde sociale omgangsvormen kent en deze kan toepassen in verschillende situaties. De deelnemer heeft inzicht in de kenmerken van verschillende culturen. In zijn opvattingen en gedrag toont hij respect voor culturele verscheidenheid’’.

‘’De deelnemer heeft kennis over en inzicht in de volgende onderwerpen die bij de sociaal-maatschappelijke dimensie aan bod komen: de grondrechten en plichten in Nederland, kenmerken van de verschillende (sub)culturen in Nederland, kenmerken van – en oorzaken van spanningen tussen – verschillende (sub)culturen en bevolkingsgroepen in Nederland, kenmerken van ethisch en integer handelen, en het doel en de invloed van sociale en professionele netwerken’’ (Kennispunt MBO Burgerschap, sociaal-maatschappelijk burgerschap).

Wereldburgerschap

De definitie van wereldburgerschap is: 

'Het kritisch en analytisch bestuderen van mondiale thema's, het hierover nadenken, zelfstandig en met anderen en het vormen van een eigen mening of verwoorden van een eigen positie ten aanzien van een thema, waarbij achterliggende waarden zijn overdacht en kunnen worden verwoord' (Pauw, I., 2009, p. 86).

De leerling leert dus een wereldburger te zijn. Met de opdrachten van wereldburgerschap leer je over het proces dat plaatsvindt voordat het eten op  je bord beland. De vraag waar komt ons eten vandaan behoort in deze situatie bij burgerschap sociaal-maatschappelijk en bij wereldburgerschap.  De vraag wat de prijs is van voedsel wordt vergeleken met meerdere werelddelen. Er wordt beroep gedaan op meerdere schaalniveaus. Ook is er de vraag hoe ons eten geproduceerd wordt. Dit is erg natuurafhankelijk. De studenten nemen een kijkje op een plantage en kunnen zien hoe dat eruit ziet en hoe het productieproces in zijn werk gaat. Er wordt gekeken op een wereldschaal en er wordt gewerkt aan het wereldbeeld van de student en het geografische besef dat ontstaat bij de verbreding van het wereldbeeld. Er wordt geleerd voor wereldburgerschap, omdat er kennis wordt overgedragen van mondiale kwesties op de leerling/student. 

Toepassing in de praktijk